Haci Vehbi Dibra Debre’de, 12.03.1867 tarihinde, zengin bir kültüre sahip  bir ailede dünyaya gelmiştir. Vehbi Dibra temel İslam ilimlerini tamamladıktan sonra İslam felsefesi, mantık ve hukuk bilimlerinde uzmanlaşmaya başladı.

Eğitiminden sonra Debre müftüsü olarak görev alan Dibra bu görevde 1912 yılına kadar kaldı. 1909 yılında yapılan Debra Kongresine katılan Vehbi Dibra bu kongrede başkan seçildi. 1912 yılında Vlora meclisine aza olarak katılmasının akabinde  geçici hükümete  yardım eden senatoya başkan seçildi.  İsmail Qemali ise başkan yardımcısı olarak  seçilmişti.

Arapça ve Türkçe’yi çok iyi bilen   Vehbi Dibra  Arnavutluk’un bağımsızlığından sonra  Arnavutluk Diyaneti Reisi olarak  görev aldı.  Dibra bu görevde 1929 yılına kadar kaldı. Bu süre içerisinde Arnavutluk Diyanet İşleri birçok sorunu çözmeyi başardı.

            Vakıflara ait kayıtlar belirlendi ve yeniden düzenlendi. Şehirler ve köylerde dine hizmetin normal br şekilde devamına gayret edildi. Bu dönemde o, camileri ve kadroları ile birlikte Arnavutluk Diyanet İşleri’nin  statü kazanması gerektiğini  ileri sürdü

Kısa bir sürede Arnavutluk Diyanet Vakfı hukuki statü kazandı ve bu dönemde  “Zani i Nalte” dergisi yayımlanmaya  başlandı. Tiran’daki yüksek medresenin açılmasında da çok büyük emek sahibiydi. Arnavutluk içindeki faaliyetleri meşruiyet kazandıkça yurtdışında da kişisel ve kurumsal olarak tanınmaya başlandı. Bu dönemde Vehbi Dibra hac farizasını ifa için 1935 yılında Mekke’ye gitti.

Vehbi Dibra  Kur’an’ın Arnavut dilindeki en meşhur müfessiri olarak bilinir. Camilerde verdiği vaazların metinleri “Zani i Nalte “ dergisinde yayımlanıyordu. Onun bu vaazlarının ve tefsir çalışmalarının bir bölümü Amerika Birleşik Devletlerindeki Arnavut toplumun imamlarından  İmam Vehbi İsmail tarafından “Ç’urdheron Kur’ani” ismiyle 1993 yılında bir araya toplanmıştır[1].

Vehbi Dibra bir alim, müftü, senato başkanı, vaiz, müfessir olarak Arnavutluk’un en ünlü alimlerini, ilahiyatçılarını ve  imamlarını  insanlara karşı din adına bütün kabiliyetlerini kullanmaları yönünde teşvik ediyordu. Vehbi Dibra görev ile ilgili Kur’an’ın bazı ayetlerini yorumlarken, “Bir görevin başına en kabiliyetli ve en merhametli olanlardan birisi seçilmelidir. Bu sıfatlarla seçildikten sonra mantık ve adalet ile yönetmek seçilenin görevidir” dediği rivayet edilir [2].

Vehbi Dibra’yı millet, vatan ve dinin hayrı için hizmet eden mükemmel bir mübelliğ olarak buluyoruz. O, sağlam bir gelecek için Arnavutların birlik ve beraberlik içinde olmalarını tek kaçınılmaz yol olarak görüyordu. 28 Kasım 1912 katıldığı Vlora meclisinde “Hıristiyan ve Müslüman ayrılmaz Arnavut kardeştirler. Vatan düşmanları bizi birlik ve beraberlik içinde ve  bir tek amaca bağlı olarak  görünce hiçbir şey yapamazlar.  Çünkü bir ülkenin yükselmesi ve gelişmesi  iç duruma bağlıdır. Güven yokken endüstri ve ekonomi ile bir halkı memnun eden alanlar ilerleyemez.” dediği rivayet edilir.

Vehbi Dibra başkanlık ettiği Arnavut Diyanet Vakfının zor şartlar altında bulunduğu o dönemde mevcut sorunları anlayabilmiştir. Bunun için o, “İslam’ın misyonunun verimli bir şekilde devam edebilmesi için yeni yolları aranmalıdır. Bizim güçsüz, fakir ve yaşlı olmamız ve yahut vatanda yeterince  okul bulunmaması yahut  cahilliğimiz bahane edilemez. Çünkü biz beşikten mezara kadar okumayla emrolunduk.”

Ona göre ecdadımızdan kalan İslam mirası diğer modern ilimlerle kıyaslanacak derecede geliştirilmeli ve daha önceki yerel ilahiyatçı ve âlimlerimize benzeyip bilimin ufuklarında genişleyerek devam etmelidir.

             Vehbi Dibra 1937 yılında Tiran’da vefat etti. Allah rahmet eylesin.

[2] Vehbi İsmaili. Ç’urdheron kur’ani.